"Suốt bao năm qua, tôi đã học đi học lại một bài học lớn… Không gì có thể thay thế được sự thật". Đó là phát ngôn của Tổng thống J. Herney tâm sự với Gabrielle (là các nhân vật trong cuốn tiểu thuyết Điểm dối lừa, của Dan Brown, NXB Văn hoá Thông tin, Hà Nội 2006). Đây là một trong những nút gỡ của một câu chuyện gay cấn, bí hiểm, li kì y như thật. Qua cuốn sách thứ ba được giới thiệu rộng rãi ở Việt Nam này, Dan Brown đã tiếp tục khẳng định tài năng bậc thầy của mình về thể loại tiểu thuyết kì dị.
Câu chuyện được xây dựng từ sự xuất hiện của một tảng thiên thạch, được cơ quan nghiên cứu vũ trụ Mỹ (NASA) cho rằng họ đã tìm ra. Điều đáng nói là trong tảng thiên thạch nặng tới 8 tấn, nằm dưới lớp băng sâu tới 200 foot kia người ta phát hiện ra dấu vết của nhiều sinh vật. Đây là luận chứng và luận cứ quan trọng để các nhà khoa học kết luận là "đã có một hành tinh ngoài Trái Đất của chúng ta đang tồn tại sự sống". Chuyện đó từ trước đến nay chưa có một giả thuyết nào tương tự như vậy được chứng minh.
Nhưng đó cũng là bằng cớ quan trọng số một mà các nhà chính trị tầm cỡ của Hoa Kỳ muốn sở hữu để phục vụ cho mưu đồ của họ. Ở đây là việc tận dụng tuyên truyền "đánh bóng" cho cuộc tranh cử tổng thống. Nước Mỹ vốn nổi tiếng về các cuộc chạy đua vào Nhà Trắng và cách quảng bá tốt nhất là tận dụng các ưu thế về khoa học, kinh tế, quân sự… Thế là một cuộc chiến tranh thầm lặng nhưng hết sức quyết liệt giữa các thế lực bắt đầu.
NASA hiển nhiên là công cụ của các thế lực thân cận Nhà Trắng. Và chứng cứ của NASA có vẻ như họ đang có ưu thế "nắm đằng chuôi" trong cuộc chạy đua. Nhưng sự việc không dừng lại đó, cô gái trẻ đẹp Rachel Sexton, một người của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NRO) cùng các cộng sự quyết tâm làm cho rõ bí mật này (thực thi bí mật theo yêu cầu của J. Herney, ứng cử viên tổng thống).
Điều trớ trêu là bố của Rachel, ông Sedgewick Sexton - một thượng nghị sĩ, cũng đang có ý đồ tranh cử chiếc ghế danh giá này. Nhưng điều trớ trêu nữa là, giữa hai bố con họ chẳng hề "đồng hội đồng thuyền" với nhau. Từ đầu đến cuối, có bao nhiêu điều kì quặc diễn ra giữa họ. Cuối cùng là cảnh cô con gái rượu kia đã phũ phàng tát thẳng vào mặt bố mình trước khi có một cuộc họp báo rất quan trọng (tr. 498).
Đó mới chỉ là những tình tiết trong muôn vàn những tình tiết li kì chứ chưa phải hoàn toàn là sự thật.
Sự thật mà nhóm của Rachel, Mangor, Tolland, Corky tìm ra rất bất ngờ. Tảng thiên thạch kia chỉ là của dỏm. Điều lạ lùng là hầu hết các nhà khoa học đều cho rằng lớp băng dày che phủ tảng thiên thạch kia đã tồn tại hàng thế kỉ. Và điều lạ lùng nữa mà người ta đã phát hiện ra là, một số quan chức NASA đã công phu và bí mật dùng công nghệ để đẩy được tảng đá từ dưới đáy biển lên trên. Họ chỉ che mắt được dân khảo cổ đơn thuần thôi. Phân tích qua công nghệ chụp cắt lớp siêu hiện đại cho thấy cấu tạo của thiên thạch hoàn toàn là "made in Trái Đất" chứ chẳng từ đâu mà ra cả. Bất ngờ hơn cả, trong lúc các cộng sự của nhóm NRO truy tìm tung tích sự tình, thì họ không biết rằng chính sếp của họ (W. Pickering) là kẻ chủ mưu liên kết với NASA dàn xếp chuyện đó.
Hành trình đi tìm sự thật đã trải qua không biết bao nhiêu thăng trầm và nguy hiểm. Chính NRO luôn bị các thế lực khác tìm cách quấy phá, ám hại (theo chỉ thị của NASA). Nhưng NASA luôn là kẻ ném đá giấu tay bằng cách đưa các công ty thám tử tư nhân vào cuộc. Kết cục là Mangor, Ming, Marjorie phải bỏ mạng. Họ phải vượt qua trùng trùng cạm bẫy. Rachel cũng hút chết. Cái giá cho sự thật quả là không thể đo đếm được. Người ta đã phải trả giá bằng máu và nước mắt.
Thượng nghị sĩ Sedgewick Sexton hăm hở đến cuộc họp báo của riêng mình với mục đích phanh phui ý đồ của tổng thống J. Herney. "Nếu thông tin là quyền lực thì hôm nay ông đang có trong tay một quả tên lửa mang đầu đạn hạt nhân" (tr. 495) "Phải bảo tổng thống dừng ngay! Tất cả các chỉ số về tảng thiên thạch đều là sai toét. Chúng tôi vừa mới phát hiện được rằng người ta đã khoan phiến băng từ dưới đáy và đưa ngược tảng thiên thạch lên vị trí đó" (tr. 261).
Bất ngờ cuối cùng là chính tổng thống cũng bị mắc lừa. Nhóm của Rachel đã giúp ông tỉnh ngộ đúng lúc và may thay, ông đã huỷ bỏ cuộc họp báo công bố phát hiện khoa học chấn động nhân loại kia. Lời "sám hối" của ông về việc học sao cho thuộc bài học về sự thật quả là chí lí. Sự thật vốn giản dị nhưng nhiều khi không dễ xác nhận, nhất là trong bối cảnh cuộc sống hiện đại mà con người ta lại có quá nhiều tham vọng.
Dan Brown đã tiếp tục kéo người đọc vào một mê hồn trận, bằng sự hư cấu tài tình y như thật. "Điểm dối lừa đủ độ li kì và bất ngờ để khiến những đọc giả dày dạn nhất thấy hồi hộp" (New York Times). Cái khó nhất của người viết tiểu thuyết là biết cất giấu được bí mật đến phút chót. Qua câu chuyện, Dan Brown cũng đã gián tiếp đưa ra một thông điệp: Cần phải tôn trọng sự thật, dù bản thân sự thật có nghiệt ngã đến đâu. Trong Điểm dối lừa, có quá nhiều người đã dám nhân danh cả những sự kiện khoa học cao cả để thực hiện ý đồ của mình. Chân lí cuối cùng rồi cũng được sáng tỏ.
Phạm Văn Tình
TRÍCH DẪN ĐẶC SẮC
"Nếu khám phá này được chứng thực là đúng thì chắc chắn đây sẽ là một trong những phát kiến quan trọng nhất về vũ trụ của khoa học hiện đại. Có thể thấy rằng ảnh hưởng của nó là vô cùng rộng rãi và sâu sắc. Nó còn tạo điều kiện thuận lợi đối với việc tìm ra câu trả lời cho những thắc mắc cổ xưa nhất của loài người, và đặt ra nhiều câu hỏi khác vô cùng có ý nghĩa" - Tổng Thống Bill Clinton
"Dan Brown xử lý những tình tiết và sự kiện thật tài tình... không chê vào đâu được" - Daily News (New York)
"Một cuốn sách với những tình tiết gấp gáp, căng thẳng. Không một khiếm khuyết trong cả cốt truyện lẫn nghệ thuật kể chuyện" - St. Petersburg Times
"Một tác phẩm kinh dị kiệt xuất. Một câu chuyện rất gần với đời thực, tình tiết dồn dập đến chóng mặt, bối cảnh hết sức thuyết phục và sự đan cài khéo léo những nhân vật thiện và ác. Những âm mưu đen tối, những sự kiện dồn dập, văn phong bóng bẩy" - Publishers Weekly
THÔNG TIN KHÁC
Với Điểm dối lừa, người đọc có cảm giác như đang xem phim hơn là đọc một cuốn tiểu thuyết thông thường. Các chương ngắn gọn chỉ từ 3 - 5 trang, nhiều sự kiện được "chuyển cảnh" liên tiếp trong cùng một thời điểm là kỹ xảo vốn rất phổ biến trong nghệ thuật điện ảnh.
Với tổng số 4 cuốn tiểu thuyết đã phát hành tại Mỹ: Pháo đài số (1998), Thiên thần và Ác quỷ (2000), Điểm dối lừa (2001), và Mật mã Da Vinci (2003) thì Dan Brown là nhà văn có bút lực dồi dào, tầm hiểu biết phong phú và sâu sắc. Sự hiểu biết và lối viết của Dan Brown rất lôi cuốn độc giả, khi đọc tiểu thuyết của ông người ta có cảm giác phải đuổi theo từng chi tiết, con chữ và không muốn rời.